کد مطلب:40368 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

محدود بودن علم پيامبراكرمبه چه معنايي است؟

درباره حدود علم پيامبران گفته شده كه آنها بايد آگاهي كامل و جامع به اصول و فروع تشريع الهي و ملاكات تشريع داشته باشند، ولي بايد دانست كه 1. علم پيامبران ذاتي و استقلالي نيست، بلكه علم آنها عارض گرفته شده از خداوند متعال است و علم نامحدود مخصوص خداوند متعال ميباشد; وَعِندَهُو مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَيَعْلَمُهَآ إِلآهُو;(انعام،59) كليدهاي غيب تنها نزد اوست، و جز او كسي آنها را نميداند.

2. تمام پيامبران الهي نسبت به برخي علوم آگاهي ندارند و علم آنها تنها نزد خداوند متعال است، مانند علم به ساعت برپايي قيامت; چنان كه قرآن كريم ميفرمايد: يَسْ ?‹َلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَغهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي لاَيُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَآ إِلآهُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَـَوَ َتِ وَالأَْ رْضِ لاَتَأْتِيكُمْ إِلآبَغْتَةً يَسْ ?‹َلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيُّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللَّهِ وَلَـَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَيَعْلَمُونَ ;(اعراف،187) از تو دربارة قيامت ميپرسند ]كه[ وقوع آن چه وقت است؟ بگو: علم آن تنها نزد پروردگار من است. جز او ]هيچ كس[ آنرا به موقع خود آشكار نميگرداند. ]اين حادثه[ بر آسمانها و زمين گران است، جز ناگهان به شما نميرسد. ]باز[ از تو ميپرسند گويا تو از ]زمان وقوع[ آن آگاهي. بگو: علم آن، تنها نزد خداست; ولي بيشتر مردم نميدانند.

3. گاهي پيامبر اگر بخواهد به موضوعي علم پيدا كند، ميتواند عالم شود، ولي به خاطر مصالحي و مشيتي كه خداوند متعال در نظر دارد، نميخواهد بداندو نميداند; مثلاً حضرت يعقوبغ اگر ميخواست ميتوانست علم پيدا كند كه فرزندش حضرت يوسفغ كجاست; ولي چون مشيت الهي به اين تعلق گرفته بود كه او امتحان شود و مصالح ديگري در ميان بود، نخواست علم پيدا كند و به مكان حضرت يوسف علم پيدا نكرد.

بنابراين، محدودة علم پيامبر اكرمكه از زمرة پيامبران و خاتم آنهاست، محدود به مشيت و مصلحت خداوند متعال است و علم آن حضرت نيز عارض و گرفته شده از خداوند متعال ميباشد.(ر.ك: الميزان، علامه طباطبايي، ج 7، ص 124ـ130; ج 5، ص 71، انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم / منشور جاويد، آيت اللّه جعفر سبحاني، ج 10، ص 187ـ206، انتشارات مؤسسه امام صادق، قم.)